نمه‌زانوو چێش بێ که چا چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌ی خیابانینه ئیحساسوو فامیلیوی فه‌قیری ده‌سش داپه‌نه‌م. ساڵێو بێ که بابهم مه‌رده بێ. هه‌ڵای جلێ ئازیه‌تیم وه‌ره‌نه بێنێ. ئیحساسوو ته‌رسێم که‌رد... ته‌رسی جه چێشی؟ نمه‌زانوو... نه‌زانێنا. شێویای بێنا. ته‌رسێنا. ته‌رسه‌و ئانه‌یه که بابهم نیه‌ن و نیه‌نایچ جه یانه‌و وێمانه. هه‌نا یانه‌و لالویم جه شاره‌نه . ته‌رسێنا بێ ئیعتێنایی که‌رۆ. وه‌لێ من که ته‌وه‌قوعیه‌م نه‌بێ.... ئاد چکۆ! ئیمه چکۆ!... ئادیچ ئیسه که بابهم مه‌رده بێ.
هه‌ر ئی ته‌رسوو له‌رزه، ئی ویروو خه‌یاڵه کارێوه‌ش که‌رد که وێم هه‌وڵ که‌روو. هه‌وڵه بیانی. گه‌ره‌کم بێ هه‌رچیه زووته‌ر جه چه‌موو ئادی و یوته‌رانیوه دوور بگنوووه. ده‌ورم هۆرگێرت و دووره‌وه بیانی. په‌له‌په‌ل، جه حاڵێوه‌نه که دڵم ته‌په‌ش ئی و فره جه وێم مه‌نێبێناره. باوڕ نه‌که‌رێنا، هیچ وه‌خت فکرم نه‌که‌رده‌بێوه که ڕۆیه دووباره <<ئادی>> بوینوونه‌وه. و ئه‌گه‌ر بوینوونه‌ش، پی جۆه‌ر بوینوونه‌ش... باوڕ نه‌که‌رێنا. چا ده‌ورانه ته‌ژنه‌و مۆحێببه‌تی بێنا و چی دونیاینه که‌سیوه‌م نه‌وێ که به مۆحێببه‌توه ده‌سێوه باڕۆ سه‌ره‌مه‌ره. بێژگه جه بابه‌یم. و ئادێچ پاجۆره جیاش ئاستیمێ... ئاخر تۆفیرش هه‌ن کناچێ و کوڕ. کناچێ به مۆحێبه‌تی ئیحتیاجش هه‌ن. کناچه‌کاو وێم وینوونه که په‌ی ئاماوه‌ی تاته‌یشا جه سه‌روو کاریوه بێ قه‌رارێنێ و مه‌وینووشا چه‌نی به‌رمشا و مه‌لا په‌ی وه‌روو ده‌میش و سه‌ره مه‌وزاره تا بابه‌شا ده‌سێوه بارۆ سه‌ره‌شاره و ماچێو‌شا که‌رۆ.
ئه‌وه‌ڵ جار که وینام، جه ده‌گاکێمانه بێ. مه‌ردموو ده‌گاکێ بڕیه‌شا موسڵمانێ بێنێ و بڕیوته‌رشا مه‌سێحییێ. په‌ی رێک وسته‌ی هه‌رمانێوی ده‌وله‌تی ئاما بێ. واچێنێ تازه جه مه‌دره‌سه‌ی نێزامی ئامانوه. کارمه‌ندوو ده‌وڵه‌تی بێ. ئاوه‌خته من وردییه بێنا. به‌ڵام فره وه‌شم ئاما چه‌نه‌ش. ئاخر ئاد من لاو وێشه‌نه نیشنێره. پسه‌و تاته‌یم ده‌س ئارێ سه‌ره‌مه‌ره‌و په‌نه‌م واچێ گۆرانییي بواچوو په‌یش. بابهم وه‌شش ئی چه‌نه‌ش و چه‌نی یوترینی گنێنێ قسه‌و باس. هه‌رچه‌ند ئاد موسڵمان بێ و ئیمه مه‌سێحی به‌ڵام بابهم وه‌شش ئی چه‌نه‌ش و منیچ. وه‌لێ ئه‌دام نه. واچێ موسڵمان خاسش نیه‌ن چه‌نه. ئه‌گه‌ر بۆ به سکه/پوول و وزیش گیرفانه، گیفانه‌کێ مه‌دڕڕۆ. ئه‌دام هه‌میشه قسێ واچێ به بابه‌یمه‌ره به‌ڵام وه‌ختێو مه‌رد شیوه‌نش په‌ی که‌رێو واچێ جه ده‌سوو ئه‌یشاوه دێقش که‌رد. <<ئاد>> چننه جارێ ئاماو لواو ده‌گایش که‌رد و دماته‌ر بێ ده‌نگ و سه‌وا لوا و ئیتر ناماوه و نه‌ویناما... واچێنی بیه‌ن به قه‌تریه‌و ئاوی و زه‌مینی هۆرلووشان. دماو لوایش فره ماته‌مباره بیانی. فره‌و وه‌ختا جه ویروو خه‌یاڵمه‌نه بێ. ویروو چه‌مه‌کاش و بوه‌و عه‌تره‌که‌یش و قه‌دوو با‌ڵاکه‌یش... بریه وه‌ختێ گنێنا فکروو ده‌سگیرانه‌کێش... به بابه‌یمش واته‌بێ که تازه ده‌ر‌سش ته‌مامنان و هێشتا زوووه‌ن که ژه‌نی بارۆ. وه‌لێ نه‌واته‌بێش ده‌سگیرانه‌ش هه‌نه و منیچ حه‌ز نه‌که‌رێنا ده‌سگیرانه‌ش بۆ. ئا ڕوانه ویه‌ردێ و بابه‌یچم مه‌رد... بابهم که مه‌رد وه‌زعه‌ما یه‌کسه‌ر خراوه بیه.
بابهم که مه‌رد من لوانی شار تا خه‌یاتی فێه‌ره بوو. ڕۆانه لوێنا جل وراسته‌ی و شاگردیکه‌رده‌ی په‌ی دووکانوو مادامێ و شه‌وانیچ ئیناوه یانه‌و لالویم. دماو مۆده‌تیوی فره‌ی ئیجاره دووباره << ڕۆیاکه‌م>> جه خیابانوو شاره‌که‌یمانه وینا. نه‌زانام ئادیچ بیه‌و منش چاگه‌نه حێس که‌رد یانه؟ منش به یاگێ ئارد یا نه؟ به‌ڵام من، ئادم شناسا. جار جار وینێناش ته‌نیا و یا چه‌نی لالۆژه‌نێم. ته‌عه‌جب چاگه بێ که ئه‌وه‌ڵ ئیحساسش که‌رێنا و دماوه وینێناش. ئیحساسم وه‌ڵێ وینایشه‌نه خه‌وه‌رم که‌رێ. پسه‌و ئانه‌یه که‌سێوه جه دووروه به سه‌وایه ئاشنا و به ده‌نگ، من چڕۆنه. تا وینێناش شه‌رم گێرێم و خه‌جاڵه‌ت زوورم په‌ی ئارێ. نه‌فه‌سیم ته‌نگه بێ و هه‌ناسه‌م سوار بێ. ئاره‌ق که‌رێنا و دڵم گنێ ته‌په‌ته‌پ. حه‌ز که‌رێنا باڵێ به‌رکه‌روو و فروونه و هه‌رچیه زووته‌ر جه حه‌ڵقه‌وو کێشاییشه‌نه دوور بگنوووه. و ئینه جه حاڵێوه‌نه بێ که حه‌زیچ که‌رێنا فره‌ته‌ر مانوووه‌و بوینوونه‌ش...
********************
ئامان خیابان پا ئاواته‌و که <<ئادێ>> بوینۆنه. ئه‌ڵبه‌ت ئه‌گه‌ر جه شار بۆ. دڵش واته‌بێش که هه‌نه جه شاره‌نه. وه‌لی وێش دووشک بێ. ئاخروو ئۆخروو پاییزێ بێ. دره‌خته‌کا وێشا ئامادوه‌و وه‌رموو زمسانێ که‌رده بێ. وه‌رزوو وارای وه‌ربه قورسه‌کا... دڵ هیچ وه‌خت درۆ نماچۆ... ویناش... چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌یشا جه خیابانه‌نه روه‌ش دا. نه‌زانێ په‌یچێ تا ئادێ وینێ ده‌سوو پاو وێش گم که‌رۆ. وینێش، حه‌ز که‌رێ بوینوش، ئاما بێ تا بوینوش. تا وینێش په‌ر‌ت بێ، گم بێ، جه‌وێش خاڵیوه بێ. جه ده‌شتێوه سارا و کرکاوکرکه‌نه گنێ واری و ئیره واری دلێ به‌ره‌هووتی. به‌ڵام سه‌روه‌ش بێ، وه‌ش... ئادێ جه دووروه وینێ، چاڵه‌و گۆناکاش که هه‌میشه‌و خۆدای په‌رێ بێنێ جه خۆوای(خنده) ، گورانیێ و چریکه‌ی، جه چه‌مه‌کاشه‌نه زینده‌گی وارێ. ئیحساس که‌رینی کوورێ زینده‌گی گه‌رمه‌نه و ژیوای ئیدا‌مه‌ش هه‌ن. ئاده به زه‌مین و زه‌مانی خوای خوێنه. ئاده جوانه بێ. جوان، جوانه‌ن. ته‌بێعه‌توو جوانی، شوور ، سۆز، گه‌مه، قێروو واڕه‌ن. جوان مه‌مه‌کاش مه‌شیۆ له‌ره‌شا به‌ی و هه‌ناسه‌ش مشیۆ واروو چوه‌ر که‌رۆ و ونی مه‌شیۆ وه‌زۆره دلێ روومه‌تیش، بخۆنه و هۆربشانۆوه...
گرد زه‌ریفی، پاکی و که‌ماڵشا گه‌ره‌که‌ن. ئاده گردشا بێ. به فه‌ریچ نه که‌م. به ده‌سی وازوه و بێ مننه‌ت و به‌هایه ئی زه‌رافه‌تیه نسار که‌رێ. لوی راره‌و شادی وڵاو که‌رێوه. بلووز و دامه‌نیه ئامریکاییش که‌رده‌بێنه. خودا هاوار په‌ی زه‌رافه‌تی. پسه‌و ئانه‌ینه که جه باشته‌رین ساڵۆنه مۆده‌کاو پاریسینه ئاوره‌ده‌بۆشا په‌یش. راسشا واته‌ن. ژه‌نی زه‌ریفه تڵان. په‌یش تۆفیرش نیا که دلێ خاکینه بۆ یا دلێ قاپینه. جه هه‌ردویشانه تڵان. ژه‌نی زه‌ریفه هه‌رچیه ئاڵووچنۆ وێشه‌ره په‌نه‌ش گنۆ. ئاده زه‌ریفه و شیرینه بێ. باڵا به‌رزوو خانوو مان بێ.
مه‌مه‌کاش بیه‌بێنێ ترازوو میزانوو ڕۆحیم. مه‌له‌رزانێ، مه‌له‌رزونێ. میا واری، مه‌گنووره و مه‌لا سه‌ر باڵێ گیروووه. چی ئاماو لواینه ئیحساسوو وه‌شی مه‌که‌روو. به‌ڵام دماته‌ر وه‌قره‌م بڕیه‌ونه. بێ تاقه‌ته‌نا بێ تاقه‌ت.... ئاده‌یچ پسه‌و منه‌نه. تا میاوو لاو من، مه‌مه‌کاش و سینه‌ش گنانه له‌رزه. چا وه‌خته‌نه ئاده ئارام ده‌س به‌رۆ په‌ی لاو کاوه‌تره‌کاو ئه‌هوه‌نشاوه مه‌که‌رۆوه. تا بێ تاقه‌تییێ نه‌که‌را و مه‌ردومیچ مه‌نعوو لۆمه‌و ئادێ نه‌که‌را. چوون مه‌ردوم نمه‌زانۆ و یا نمه‌ئاوه‌زیوشه‌نه که ئانه له‌رزه‌و ده‌روونین و نیروو ژیوای و حه‌وزوو حه‌یاتین. مه‌دیه‌و په‌یم به چه‌مه وه‌شه‌کاشوه. ته‌نیا به گێڵایه و چه‌م چرخنایه ساده وجوودم/بیه‌یم په‌ر مه‌که‌رۆ جه مه‌سی و خۆماری. هه‌ر وه‌خت چادێ دوور مه‌گنوووه، مه‌گێڵوووه په‌ی مه‌یدانوو جازێبه‌و واقێعیه‌تی. پایم مه‌گنا زه‌مین و ئیحساسوو وه‌زنێ مه‌که‌روو.
********************
په‌ی هه‌رکوگه‌ی مه‌دیه‌و گوڵێنێ و گوڵه‌ن. ته‌نیا بڵبڵوو ئی باخه‌یه منه‌نا. به‌ڵام حه‌یف که جه په‌شته‌و دیواره‌که‌یوه مه‌نێناوه. خه‌یاڵیم کیانوو په‌ی دلێ باخه‌که‌ی... مه‌ته‌رسوونه. مه‌ته‌رسوونه پێسه‌و بڵبڵی ساتێوه وه‌نۆزی بده و چا له‌حزه‌نه گوڵه‌که گوه که‌رۆ و ته‌نۆوه. نه. هه‌مچنان جه ویه‌روو زه‌مانینه نیشتێه‌ناره په‌ی سواڵێ. سواڵه‌و له‌حزه‌یوه چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌ی. چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌یه په‌ی بێ ئیعتێنایی و غرووری. که‌یل جه هیچی و گرد چێوی. که‌یل جه ته‌مه‌وار بیه‌ی و چه‌مه‌رایی... چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌یوه په‌ی پێخوه‌روو شه‌وه تاریکه‌کا...
ئا که‌سه که مه‌شیۆ به‌خشۆنه و حوکم مه‌که‌رۆنه، که‌سێوه‌ن پیسه‌و وێم. ئه‌مما هه‌ر ئی که‌سه به زاهێر ساده و عادییه، ئی که‌سه به زاهێر بێ ئازاره به باوڕوو من جه حه‌وزه‌و ده‌سه‌ڵاتیشه‌نه، سته‌مگه‌رته‌ره‌ن جه گردوو سته‌مگه‌ره‌کا. بویه‌رمێ چانه‌یه که دماته‌ر یاوانینه و حالیم بی که ئاده‌یچ پسه‌و من <<مه‌حکوومێوه بیه‌نه>> و ئه‌رامه‌ندێ. عاشقیه بیه‌نه پێسه‌و من و تۆ. بێژگه‌م په‌ی تۆ په‌ی گردی خوایه/خه‌نده سه‌روو لچاشوه بیه‌ن و په‌ی گردی دڵش سووچنان و بڕێو وه‌خت گره‌واینه په‌یشا. گاهه‌س واته‌بۆش که ئیمکانش هه‌ن ئادێچ عاشێقێ بانێ.
چه‌مه‌کاش ئاشکرا واته‌بێشا. به زوانوو بێ زوانی. به زوانوو وێشا.
چه‌مێ به گردوو شه‌رمێوه که هه‌نشا تا دڵت حه‌ز بکه‌رۆ ده‌مشا له‌قه‌ن! چێوهایه فره ساده‌ته‌ر و حه‌تا موهێمته‌رشا ده‌ڵنان و ئاشکراشا که‌رده‌ن و مه‌که‌را. به‌ڵام تۆ جه که‌شوو هه‌وایه‌نه نه‌بێنی تا جه زوانیشا بیاوینه و ئیشاره‌ته‌کاشا له‌یه‌ک به‌یوه و مه‌چه‌کشا گێری. ئه‌یشا دابێشا به‌روه و ئه‌شیایه که‌سێو گۆرانیێوه‌ش واتایا په‌ی تۆ یا ئادێ و به تۆش حالی که‌ردایا و یا په‌ی توش ویروز که‌ردایاوه که وه‌ختوو سه‌رهۆردای عشقه‌که‌ی یاوان. مه‌شیۆ که‌سێو چۆڵه‌خرتێش دایانێ و ئاوردایاشوه یادت که په‌چێ نێشتێنیره... زه‌مانه‌وو وه‌ردای و وسته‌یوه‌به‌روو رازێن... رازه‌و عاشێقی...... ئا ئا ئا ئا ئاخ و دا دا دا دا داخ!
سه‌رچه‌مه: هۆرگێرته‌یه ئازاد جه ڕۆمانه‌و: شێکوفته‌ن باغ، ئیبراهیم یونسی، وڵاوکه‌ره‌وه‌و <<موعین>>ی، تاران.1383.
واچه‌نامه‌ی هۆرامی:
هه‌راڵه:شکوفه، شکفتن. *** چه‌مپه‌نه‌که‌وته‌ی: دیدار *** ئازیه‌تی: سوگواری *** بێژگه : بجز ***تۆفیر: فرق، تفاوت *** هۆرلووشای: بلعیدن، محو شدن. *** ده‌سگیران: نامزد *** کێشایی: جاذبه *** چڕیه‌ی: صدا زدن *** قێروو واڕ: سرو صدا *** وه‌قره : طاقت، صبر، آرام و قرار *** وه‌نۆز: چورت، خواب کوتاه *** سواڵ : گدایی *** ته‌مه‌وار: انتظار ئه‌رامه‌نده: درمانده *** ده‌ڵنای: به بیرون درز کردن، افشا کردن *** ئه‌شیایه: باید *** ویروز: یادآوری *** چۆڵه‌خرتێ: تحریک *** وسته‌یوه‌به‌ر: آشکار کردن *** راز: راز، معما، سر.
