جمعه، مرداد ۰۱، ۱۳۸۹

شیوه‌نوو وێره‌گاو هانه‌ جمه‌ی

په‌ی کۆچوو ناوامه‌و باقی سه‌فاری ( مسگه‌ر )

گرد ئامه‌ی بێنێ. ئاخر فه‌وتی ناوه‌ختش پێسه‌و ژیوایش ، پێسه‌و ژیوای هه‌ر ئینسانێوی مه‌زڵوومی تراژدیوار بێ. گرد ئامه‌ی بێنێ. هه‌ر که‌س به‌ ده‌لیلێو. ئه‌ڵبه‌ت روانه‌که‌رده‌ی هه‌ر ئازیزێوی په‌ی هه‌واری تازه‌یش ده‌لیلش گه‌ره‌ک نیه‌ن. ئیتر باوه‌ن . ئێمه‌ ملمێ په‌ی روانه‌ که‌رده‌ی یوته‌رانی تا یوته‌رانیچ په‌ی روانه‌ که‌رده‌ی ڕو مه‌رگوو ئێمه‌ بیانێ. ملمێ و مه‌وینمێ تا ویرما چڵه‌کیه‌وره‌ و بیاومێ ئا باوه‌ر‌ه‌ی که‌ ئه‌گه‌ر جاودانه‌گی مانایه‌ش بۆنه‌ و که‌سێو که‌ره‌کش بۆ یادو خاتره‌ش بمانووه،‌ راکار و ته‌نیا چێوێوکه‌ مه‌تاو بیاونش پا   یاوگه‌یه‌،‌ ئانه‌ عشقه‌ن و سه‌مه‌رش: هونه‌ر. ئێمه‌یچ لوایینێنمێ ! ئاخر ئێمه‌ ده‌لیلێ فرێما بێنێ تا ماته‌م بگێرمێ. ئاد هۆرده‌س و ئوستادما بێ . ئۆستادوو وانایما بێ جه‌ وانگاکانه ‌و هورده‌س و پیشکێسوه‌ت ما بێ جه‌ کاروو باروو ئه‌ده‌بینه ‌و به‌ تایبه‌ت جه‌ باره‌ و زوان، فه‌رهه‌نگ و هۆرامینه‌. ئاد ده‌سپه‌نه‌که‌روو نه‌سر و متن نویسی به‌ زوانوو هۆرامی بێ . ئه‌ڵبه‌ت جه‌ هۆرامانوو ئێرانینه‌ . گاهه‌س فره‌ که‌سێ بیه‌با که‌ چیلاو چه‌ولاوه‌ نه‌سری هۆرامیشا نویسا بۆ به‌ڵام به‌ شێوازوو کتێبی که‌ گردش هۆرامی بیه‌ بۆ، خه‌ڵاتوو ده‌سپه‌نه‌که‌ری بڕیان به‌ باڵاو باقی سه‌فاریره‌. جه‌ هه‌ر کارێوه‌نه‌ ئه‌ره‌نیای و ئه‌ره‌نیه‌روو ئه‌وه‌ڵین خشتێ فره مۆهێم و ئه‌ساسین . گاهه‌س ئه‌وڵین که‌س کاره‌که‌ش خاسته‌ر‌ین کار نه‌بۆنه‌ به‌ڵام ئاد ساحێبوو چێوێوی گه‌وره‌ین به‌ نامێ ئازایی و شوجاعه‌تی. باقی سه‌فاری ئا ئازانه‌ که‌ نامێش په‌ی هه‌تا هه‌تاین جه‌ یاده‌کانه ‌و تاریخوو ویه‌رده‌و هۆرامانینه‌‌ مه‌مانووه‌. ئاد ئه‌وه‌ڵین که‌س بێ که‌ ئه‌فسانه‌کاو هۆرامانیش گلێروه‌ که‌ردێ و به‌ ته‌شکوو کتێبی چاپش که‌ردێ. هه‌ر ئی کاره‌ به‌ شێواز وردیه‌، بی به‌ باعسوو ئانه‌یه‌ که‌ فره‌و که‌سا ده‌س که‌را به‌ هۆرامی نویسه‌ی و تا ئا یاگێ ئیسه‌ فره‌ کتێبێ به‌ زوانی هۆرامی ئامێنێ بازار و فره‌و کاساێچ خه‌ریکوو هۆرامی نویسه‌ینێ. هورده‌ست باقی سه‌فاری چو‌ارینه‌کاو خه‌یامیش هورگێلنایوه‌ سه‌روو زوانوو هۆرامی و چاپش که‌ردێ . هۆرامان وه‌ڵاتی ته‌وه‌نینش نوێستوو جه‌ باره‌و گه‌مه‌کاو و بازیه‌کاو هۆرامانیوه‌ ته‌حقێق و په‌یجوریش که‌رد. هه‌رپاسه‌ به‌رداوام جه‌ روزنامه ‌و مه‌جه‌له‌ جوراوجوره‌کانه‌ و په‌لیانه‌ ئینترنتیه‌کانه‌ مه‌تڵه‌ب نوسێنه‌و شیعراکاش چاپ که‌رێنه‌. یه‌رێ چوار کارێ تازێ ده‌سشوه‌ بێنێ که‌ تا ئا یاگێ خه‌به‌رم بۆ دوێشا ئاماده ‌و چاپی بیه‌بێنێ . یو جه‌ کاره‌کش هورگێڵنای دیوانوو شیعره‌کاو مه‌وله‌وی تاوه‌گوزی به‌ فارسی بێ. یۆتر چا کاره‌ گه‌ورانه‌ که‌ ئامیانش مته‌بێ و قه‌رار بێ ده‌سش په‌نه‌ که‌رۆ ، رومانێو بێ به‌ زوانوو هۆرامی . به‌ داخی گرانه‌وه‌ ئه‌جه‌ل موڵه‌تش نه‌دا تا کاراکاش بیانوو به‌ ئا یاگێ که‌ ڵایه‌قوو ئادی بێ. باقی سه‌فاری جه‌ وێراگاو ڕۆ جمعه‌ی 25وو مانگۆ کۆپری (تیر) 1389 کوچی رۆجیاری  جه‌ ژاڵانه‌نه‌ و جه‌ پاڵوو هانه‌ جمه‌ینه‌ دماو هۆرکه‌وتێوی ته‌سادوفوو ماشینی دڵه‌ عاشقه‌که‌شوو مه‌ژگه‌ په‌ر خیاڵه‌که‌ش جه‌  جمه‌ که‌وتێ و خودا حافێزیش جه‌ ژیوای که‌رد. هه‌رچه‌ند لاشه‌و ئازیزش لوان گڵگو به‌ڵام به ‌نویسته‌کاش و کتێبه‌کاش ئینا دلێ دڵیمانه ‌و کتێب خانه‌کامانه‌ و نامێش جاودانه‌نه‌. دماو ئه‌سپه‌رده‌که‌رده‌یش و روانه‌که‌رده‌یش جه‌ قه‌ورستانوو مه‌ریوانینه‌ ، گردما جه‌مێ بیه‌بێنمێوه‌ و مزگی قودسوو مه‌ریوانی په‌ر  بیه‌بێ جه‌ خه‌ڵکی. ماموسا حمه‌ره‌شید ئه‌مینی جه‌باره ‌و که‌سایه‌تی باقی سه‌فاری و سه‌مه‌ر و کاره‌کاشوه‌ باسێوی په‌ڕو فره‌ وه‌شوو زانایانه‌ش که‌رد. دماته‌ر فه‌ره‌یدون بارامی به‌ بۆنه‌و کۆچوو ماموسایوه‌ شیعریوی په‌ر جه‌ ئیحساسیش وه‌نه‌وه‌ . به‌ وانای شیعره‌کێ گردو خه‌ڵکه‌که‌ی ده‌سشا که‌رد به‌ گره‌وای و هه‌ر هه‌رسی بێنێ که‌ ئێنێره‌ واری. ئێمه‌یچ گراه‌ویمێ په‌ی ماموسای و کاره‌ ئه‌نجام نه‌دریاکاش و زوانه‌که‌یش و زوانه‌که‌یما که‌ پێسه‌و ئادی چاره‌نووس و به‌سه‌رئامایش غه‌ریب و ماته‌مباروو تراژدیواره‌ن. وه‌شبه‌ختانه‌ هورده‌س سه‌فاری به‌ چه‌مێ وێش سه‌مه‌ره‌و ئا کاره‌ی که‌ ده‌سش په‌نه‌که‌رده‌بێ ویناش و ئا ره‌وته‌ که‌ با ئادیوه‌ که‌وت را ئیسه‌ بیه‌ن به‌ جه‌ریانێو که‌ رۆبه‌رۆ ئا جوگه‌له‌ گولانێ بای بۆ‌ به ‌لافاوه‌ و ڕۆخانه‌ی گه‌وره‌. که‌شتی یان ئا‌وبڕوو زوانوو ئارویینوو هۆرامی که‌وته‌ن را و سه‌رنێشیناکاش فرێ بیه‌نێ و ئاوخته‌ که‌ ئاڵاکیش هۆرمه‌ده‌یمێ و وا شکنووشه‌وه‌ نامێ و یادش چا سه‌روه‌ دروشیای دروشیه‌ووه‌ و ئا زه‌مانه‌یچه‌ ‌ ئاد هه‌ر یاردیده‌ر و‌ هورده‌سمانه‌ و جه‌ زوانوو ئادیوه‌ موانمێوه‌ که‌:

(( هه‌رکه‌س په‌ی وێش بنویسؤ
ئاگڕو گاڵه‌ بۆ به‌ کۆ
قه‌تره‌ی ئاوه‌ن بۆ به‌ جۆ
شه‌وه‌ زه‌نگه‌نه‌ بۆ به‌ ڕۆ
نزانمێ زوان ئه‌دایی
گردما ، مگنم گه‌دایی
بێ نام نیشان سه‌ر ڕایی
په‌ی هیچ بیمێ فه‌دایی )) به‌شێو جه‌ شێعره‌و زوانوو ئه‌دایی باقی سه‌فاری

سه‌رنج و دمانویسیا: باقی سه‌فاری جه‌ ساڵه‌و 1337 کوچی رۆجیاری جه‌ شاروو پاوه‌ێنه‌ ئاما به‌ دنیا و ته‌حسێڵاتوو ئاکادێمی وێش جه‌ دانشگاو رازی کرماشانینه‌ و جه‌ رشته‌و شیمێنه‌ ته‌مامنا و بی به‌ مۆعه‌لێموو ماموسا و وانگاکاو مه‌ریوانی و محاڵوو هۆرامانی و تا ئاخرین سه‌فه‌ری بێ ئه‌وه‌ئاماش به ‌ تاریخوو 25/03/1389 کۆچی رۆجیاری نزیک به‌ 30 ساڵێ خه‌ریکوو ده‌رس واته‌ی و ئه‌نجام دای کاروو باروو ئه‌ده‌ب و فه‌رهه‌نگی بێ. هه‌رچه‌ند ئێمه‌ وێما به‌ ساحێب و ئی خه‌موو ماته‌مه‌یه‌ مزانمێ ، پیبۆنه‌و چیگه‌نه‌ سه‌روه‌شی وێما ئاراسته‌ و خانه‌واده‌ و که‌سوو کاریش مه‌که‌رمێ. یادش به‌رز و ڕۆحش شاد.

سه‌مه‌روو کاره‌ چاپ کریایه‌کاش:
1- ئه‌فسانه‌و هۆرامانی ، نه‌شروو ئیحسانی ، تاران، 1382 .
2- چوارینه‌کاو خه‌یامی به‌ هۆرامی، نه‌شروو ئیحسانی ، تاران، 1388 .